منطقه آزاد تجاری صنعتی چابهار ، یکی از مناطق آزاد هفت گانه کشور است که در راستای اهداف اقتصادی کشور ، بیش از یک دهه است که درمجاورت شهرستان چابهار و در حاشیه دریای عمان تاسیس شده است . با توجه به تعریف مناطق آزاد و علل ایجابی آن ، سازمان منطقه آزاد چابهار تمام تلاش و همت خود را به کار گرفته تا نقش شایسته ای در حد توان و امکان برای توسعه و رشد اقتصاد ملی و منطقه ای ایفا کند. در آستانه اقتصاد و تجارت هزاره سوم ، اکنون منطقه آزاد چابهار زیرساختهای لازم برای تبدیل شدن به یک منطقه آزاد پویا را درحد قابل قبولی فراهم کرده است. این منطقه نه تنها در اقتصاد ملی نقش موثر داشته بلکه در منطقه محروم بلوچستان نقطه اتکاء مهم و اساسی مردم و روزنه اصلی امید به زندگی اقتصادی و اجتماعی و سیاسی شده است.
اندیشه ایجاد منطقه آزاد چابهار برای نخستین بار توسط دفتر برنامه ریزی برنامه و بودجه استان سیستان و بلوچستان ، در چارچوب نظری توسعه استان ( زمینه مطالعه پایه آمایش سرزمین در سال 1363 ) مطرح شد و سپس در طرح پایه آمایش سرزمین جمهوری اسلامی ایران مورد اشاره قرار گرفت. اما بطور مشخص در مطالعات توسعه محور شرق (مصوب سال 1364 هیئت دولت ) و در راستای ترقی بخش بازرگانی به عنوان " محور توسعه استان " بود که بطور جدی بر طرح ایجاد منطقه آزاد تجاری در منطقه چابهار ( و همچنین میرجاوه ) تاکید شدو کلیات آن ارائه گردید و سپس با همت " دفتر هماهنگی و پیگیری مصوبه و طرحهای توسعه محور شرق " به انجام مطالعات راهبردی منطقه آزاد تجاری – صنعتی چابهار منجر شد.
در اردیبهشت ماه 1370 و طی مصوبه هیئت وزیران ، اراضی شرق خلیج چابهار به مساحت 14000 هکتار بعنوان منطقه آزاد چابهار رسمیت یافت و در 22 بهمن 1371 توسط جناب آقای هاشمی رفسنجانی ریاست محترم جمهور وقت افتتاح گردید. مصوبه شهریور ماه 1372 مجلس شورای اسلامی مهر تایید نهایی برای آغاز به کار و فعالیت در منطقه آزاد چابهار به شمار می رود.در مطالعات توسعه محور شرق ، از منطقه آزاد چابهار به عنوان کانونی برای توسعه منطقه ای ، سخن به میان آمده است که در چارچوب " استراتژی خروج از بحران شرق کشور " ، بایستی بر فعالیتهای تجاری متمرکز گردد. این راهبرد ، بدلیل سابقه طولانی و زمینه های محلی در امر تجارت و در آمد زایی و باهدف جایگزینی پتانسیل تجاری با فعالیتهای غیر رسمی ، اتخاذ گردید. البته در مراحل بعدی طرح و پس از شکل گیری تسهیلات زیربنایی و ساختارهای پسکرانه ای ، حضور صنعت و تولید نیز ، به تدریج در فعالیتهای منطقه آزاد چشمگیر تر خواهد شد.
|
|
شهرستان چابهار یکی از شهرستانهای جنوبی استان سیستان و بلوچستان است که از شمال به شهرستانهای ایرانشهر و نیک شهر از خاور به مرز پاکستان از جنوب به دریای عمان و از باختر به شهرستانهای جاسک و کهنوج محدود است
شهرستان چابهار به مرکزیت بندر چابهار از سه بخش مرکزی دشتیاری و کنارک" 9 دهستان" 557 آبادی دارای سکنه تشکیل شده است این شهرستان دارای 3 شهر به نامهای چابهار، کنارک و نگور است
شهر چابهار در شمال خط استوا در عرض جغرافیایی 25 درجه و 17 دقیقه قرار گرفته است.قلمرو خط استوا از مدار صفر درجه تا 23 درجه و 27 دقیقه شمالی به نام "مدار راس السرطان"امتداد دارد.شهر چابهار حدود 1 درجه و50 دقیقه بالاتر از مدار راس السرطان واقع شده است .
شهر چابهاربا موقعیت جغرافیایی 60 درجه و 37 دقیقه طول شرقی و 25 درجه و 17 دقیقه عرض شمالی در فاصله 756 کیلومتری جنوب زاهدان و 2406 کیلومتری تهران و در مسیر راه آسفالته زاهدان-کنارک قرار گرفته است.چابهار در منطقه نیمه جلگه ای بلوچستان قرار گرفته است دشت پهناور دشتیاری در نواحی خاوری این شهرستان جای دارد و دیگر نواحی آن را ارتفاعات نه چندان بلند کوه کروچ با 1205 متر" کوه گوز با 765 متر و کوه دیوانی با 708 متر ارتفاع فرا گرفته است که دره ها ،دشتهای پهناور و چند رودخانه در آن به چشم می خورد رودخانه باهوکلات که دشت پهناور دشتیاری را مشروب می کند با ریزابه هایی چون رودخانه کاجو عمده ترین رودخانه این شهرستان به شمار می رود رودهای کهیر بیشمونت و چند خشکرود دیگر نیز از جمله آن محسوب می شوند.
شرایط آب وهوایی همجواری منطقه آزاد چابهار با دریا، نزدیکی به مدارراس السرطان و قرار گرفتن درمسیر بادهای موسمی شبه قاره هند و جبهه‌های استوایی موجب گردیده است که دارای آب هوایی گرمسیری معتدل با رطوبت نسبی باشد. بندر چابهار با مساحت 11 کیلومتر مربع هم عرض جغرافیایی بندر میامی در شبه جزیره فلوریدای آمریکا است و شرایط آب و هوایی آن نیز دقیقا (میانگین حداکثر دمای سالانه آن 34 و میانگین حداقل دمای آن 10درجه سانتی گراد است) شبیه بندر میامی است " .چابهار در فصل تابستان به دلیل وزش بادهای موسمی تابستانه (مونسون)اقیانوس هند آب و هوایی دلپذیر دارد. و یکی از خنک ترین شهرهاست.
این منطقه گرمترین نقطه کشور درزمستان وخنک‌ترین بندر جنوبی ایران درتابستان می باشد. متوسط دمای حداکثر (در خرداد ماه) طی یک دوره 7 ساله31 درجه سانتی گراد ومتوسط دمای حداقل (دردمای ماه) 19 درجه سانتی گراد.ومتوسط دما درطول سال 26 درجه سانتی گرادمی باشد. حداقل رطوبت نسبی 60 درصد و متوسط رطوبت نسبی 70درصد گزارش شده است. آب و هواى چابهار در تابستان گرم و مرطوب و در زمستان معتدل است. بادهاى باران آور موسمى در فصل تابستان و بادهاى غربى در فصل زمستان در اين منطقه موجب ريزش پراكنده باران مىشوند از این نظر خوش آب و هوا ترین بندر جنوبی ایران به شمار می آید. تابستان چابهار از تهران خنک تر و زمستان آن دارای آب و هوای مطلوب بهاری است.